İyul ayının 1-dək istehsal ili 15-dən çox olmayan və rəngindən asılı olmayaraq avtomobillərlə taksi xidməti göstərməyə icazə veriləcək. Amma üç aydan sonra, artıq iyul ayının 1-də müraciət edən taski sürücülərinə avtomobillərin istehsal ilinin 8 ilədək olması və rənginin ağ, yaxud qırmızı olması tələbi qoyulacaq.

Sputnik Azərbaycan-a bu sözləri taksilərlə bağlı yeni təsdiqlənmiş qərarı şərh edən nəqliyyat məsələləri üzrə ekspert Elməddin Muradlı bildirib.
Qeyd edək ki, taksi minik avtomobilləri ilə bağlı dünən təsdiq edilmiş tələblər geniş müzakirəyə səbəb olub. Ən çox mübahisələndirilən məsələ isə taksi avtomobillərinə istehsal tarixi və rəngi ilə bağlı qoyulmuş tələblərdir. Belə ki, 1 iyul 2024-cü il tarixindən sonra buraxılış tarixindən 8 ildən artıq müddət keçmiş avtonəqliyyat vasitələrinə buraxılış kartı verilməyəcək. Həmçinin buraxılış kartı almaq üçün taksi minik avtomobilləri ən azı "avro-5" ekoloji standartına uyğun olmalıdır. Taksilərin rəngləri ağ və ya qırmızı müəyyən edilib. Taksilərin rənglərinin ağ və ya qırmızı olması ilə bağlı tələb yalnız 2024-cü il iyulun 1-dən sonra sərnişindaşımalarında istifadə olunması üçün ölkə ərazisinə idxal edilən avtonəqliyyat vasitələrinə şamil edilir.

Elməddin Muradlı bildirib ki, bəzi insanlar yeni qərarı düzgün anlaya bilməyib.
"Əksər insanlar elə hesab edir ki, taksi avtomobillərinə son istehsal tarixinin 8 il olması tələbi indidən qoyulub. Burada əsas diqqət yetirilməli məqam taksi sürücüləri üçün üç ay müddətin verilməsidir. Bu müddət, taksi sürücüləri üçün bir şansdır. Yəni, iyulun 1-dək avtomobilinin tekxniki pasportunda ili 15 ildən çox göstərilməyən şəxslər taksi xidməti göstərmək istəyirsə, onlara bu xidmətə icazə veriləcək. Həmçinin avtomobilinin rənginə də tələb qoyulmayacaq. Amma kim ki iyul ayının 1-də taksi xidməti üçün müraciət edəcək, onlara artıq avtomobillərinin son istehsal tarixinin 8 ildən köhnə olmaması və rənginin ağ yaxud qırmızı olması tələbi qoyulacaq" - Elməddin Muradlı bildirib.
Ekspertin fikrincə, yeni qərar taksi xidmətinin keyfiyyətinin artırılması üçün müsbət addımdır: "Hamımız taksi fəaliyyətində xaosun və qayda-qanun nə vaxt yaranacağını gözləyirdik. İndi bu qərar verilib, yenə burada bir "əmma", problem axtarmağa çalışırıq. Taksi xidmətində keyfiyyətin artırılmasını istəyən də bizik, bu qərarda problem axtarmaq istəyən də. Mən isə düşünürəm ki, bu qaydaların qəbulu taksi xidmətində keyfiyyəti yüksəldəcək. Digər dövlətlərdə də istehsal ili 5, ən pis halda 10 ilədək olan avtomobillər taksi xidmətində fəaliyyət göstərə bilir. Azərbaycanda isə verilmiş qərara görə, ilkin 15 il müddət nəzərdə tutulub".
İqtisadçı Natiq Cəfərli isə bildirib ki, yeni təsdiqlənmiş qərar, taksilərin sayını azaldacaq:
"Hökumət rəsmiləri belə düşünür ki, Bakıda taksi sayı çoxdur. Ona görə də onun sayını iki-üç dəfə azaltmağa çalışırlar. Məntiqlə, iqtisadi qanunla təklif azaldıqda qiymət artır. Ona görə də taksi sayı azaldıqda qiymətlər artacaq. Sərt qərar taksi xidməti göstərənlərin sayını azaltdıqda, qiymətlərin ən azı iki dəfə artmasının şahidi olacağıq".
Xatırladaq ki, taksi minik avtomobili ilə sərnişindaşımalarında istifadə olunan avtonəqliyyat vasitələrinin texniki göstəriciləri, daxili və xarici tərtibatına dair tələblər təsdiq edilib.
Buraxılış tarixindən 15 ildən artıq müddət keçməyən avtomobil nəqliyyatı vasitələri üçün 3 ay ərzində elektron qaydada müraciət edərək müvafiq icazələri alanlar taksi fəaliyyətlərini davam etdirə bilərlər. Həmçinin taksi minik avtomobilinin daxilində aşağıdakılar olmalıdır:

– sürücü və daşıyıcı barədə məlumatları əks etdirən məlumat lövhəsi;
– taksometr (gedişhaqqının tarifləri barədə məlumat lövhəsi ilə birgə) və ya taksometr funksiyalarını yerinə yetirən proqram təminatı olan mobil cihaz;
– gedişhaqqının nağdsız ödənilməsi üçün POS-terminal.
Taksi minik avtomobilləri "ABS" əyləc sistemi, salonu normal işıqlandırma sistemi, tam hava tənzimləyicisi (sərinlətmə və isitmə funksiyalı), sürücü və bütün sərnişinlər üçün təhlükəsizlik kəməri ilə təchiz edilməlidir.
Beləliklə, hazırda taksi kimi istifadə olunan nəqliyyat vasitələrinə qoyulmuş tələblər qanunvericilikdə bu günədək də var idi.
Yeni tələb isə taksi minik avtomobilinin bütün salonunu əhatə edən və qeydə aldığı məlumatları ən azı 1 ay müddətində saxlaya bilən yaddaş qurğusu ilə təchiz edilmiş videokameraların olmasıdır.
Qeyd edək ki, taksi minik avtomobilləri sürücüləri etik davranış və avtomobil nəqliyyatı ilə sərnişindaşımaları tənzimləyən normativ hüquqi aktlara dair xüsusi hazırlıq keçməlidirlər. Təlimləri müvəffəqiyyətlə bitirənlər şəhadətnamə əldə edirlər.
Azərbaycan Yerüstü Nəqliyyat Agentliyi (AYNA) hazırda taksi fəaliyyəti ilə məşğul olan və bu fəaliyyəti davam etdirmək istəyən şəxslərdən qısa müddətdə buraxılış vəsiqəsi və buraxılış kartı almalarını xahiş edir.
1 iyul 2024-cü il tarixindən sonra buraxılış tarixindən 8 ildən artıq müddət keçmiş avtonəqliyyat vasitələrinə buraxılış kartı verilməyəcək. Həmçinin buraxılış kartı almaq üçün taksi minik avtomobilləri ən azı "avro-5" ekoloji standartına uyğun olmalıdır. Taksilərin rəngləri ağ və ya qırmızı müəyyən edilib.
Qeyd edək ki, taksilərin rənglərinin ağ və ya qırmızı olması ilə bağlı tələb yalnız 2024-cü il iyulun 1-dən sonra sərnişindaşımalarında istifadə olunması üçün ölkə ərazisinə idxal edilən avtonəqliyyat vasitələrinə şamil edilir.