Qonşu Gürcüstanda yaşanan olaylar kollektiv Qərbin əsl məqsədini daha da aşkara çıxarır: ölkənin suverenliyini sarsıtmaq və onu öz geosiyasi hədəflərinə çatmaq üçün bir vasitəyə çevirmək. Demokratiya və insan hüquqları şüarları altında həyata keçirilən dərin düşünülmüş ssenarilər təkcə Gürcüstan üçün deyil, bütövlükdə Cənubi Qafqaz üçün təhlükə yaradır. Bu strategiyanın əsas aspektlərini nəzərdən keçirək.
QHT-lər: Manipulyasiya alətləri, dağıdıcı fəaliyyət ünsürləri
Gürcüstandakı qeyri-hökumət təşkilatları (QHT) çox vaxt Qərb donorlarından əhəmiyyətli maliyyə dəstəyi alır ki, bu da onların ölkənin daxili işlərinə təsirinə dair narahatlıqlar yaradır. Avropa İttifaqının nümayəndəliyinin məlumatına görə, 2019-2024-cü illər ərzində 170 Gürcü QHT-si 46,1 milyon avro maliyyə alıb ki, bu da Gürcüstanın dövlət qurumlarına verilən yardımı 11 dəfə üstələyir.
Hakim "Gürcü Arzusu" partiyası bəyan edib ki, həmin vəsaitlərin əhəmiyyətli bir hissəsi müxalifət partiyaları ilə əlaqəli təşkilatların dəstəklənməsinə yönəldilir və bu, belə maliyyələşmənin şəffaflığı və məqsədləri barədə çox ciddi suallar yaradır.
2023-cü ilin mart ayında Gürcüstanda "xarici agentlər" haqqında qanun layihəsinə qarşı geniş etiraz aksiyaları keçirildi. Halbuki layihə sadəcə, xaricdən maliyyələşməsinin 20%-dən çoxunu alan təşkilatların xüsusi reyestrə qeydiyyatdan keçməsini nəzərdə tuturdu. Qanunun əleyhdarları bunun söz və birləşmə azadlığını məhdudlaşdıracağını iddia etsə də, tərəfdarları xarici təsirin şəffaflığını təmin etmək üçün belə tədbirin zəruri olduğunu bildirirdilər.
Tənqidlər və etirazlar fonunda Gürcüstan hökuməti 2024-cü ilin sentyabrında dövlət büdcəsindən maliyyələşdirilən "vətənpərvər QHT-ləri" dəstəkləmək üçün qrant fondu yaradıldığını elan etdi. Fondun məqsədi Gürcü xalqının maraqlarına xidmət edən təşkilatları dəstəkləmək və xarici maliyyə asılılığını azaltmaq idi. Amma hələ də Qərb QHT-lərinin Gürcüstandakı təsiri əhəmiyyətli olaraq qalır. Onlar etiraz hərəkatlarında fəal iştirak edir və bəzi ekspertlərin fikrincə, ölkənin milli maraqlarına zidd ola biləcək gündəmi irəli sürürlər.
Heç şübhəsiz ki, xaricdən maliyyələşən QHT-lərin fəaliyyəti onların gürcü cəmiyyətindəki rolu və ölkənin daxili siyasətinə dağıdıcı təsiri barədə ciddi suallara cavab verilməlidir.
Onların maliyyələşməsinin şəffaflığını təmin etmək və milli maraqların mümkün pozulmasının qarşısını almaq üçün əlavə addımlar atılmalıdır.
Milli dəyərlərə hücum: məqsəd cəmiyyəti içdən parçalamaqdır
Son illərdə Gürcüstanda Qərbin liberal dəyərlərinin fəal təşviqi müşahidə olunur ki, bu da ölkənin milli kimliyinin və ənənəvi dəyərlərinin qorunması ilə bağlı narahatlıq doğurur. Xüsusilə bu, LGBT hərəkatı və ultraliberal gündəmlə bağlı məsələlərdə daha çox nəzərə çarpır.
Qərb QHT-ləri və fondları Gürcüstanda liberal dəyərlərin təşviqinə yönəlmiş layihələri fəal şəkildə maliyyələşdirir. Buna LGBT hüquqları ilə bağlı tədbirlərin dəstəklənməsi və ultraliberal ideyaları təşviq edən təhsil proqramları daxildir. Həmin fəaliyyətlər çox vaxt gürcü cəmiyyətinin ənənəvi əsaslarını dəyişdirmək cəhdi kimi qəbul edilir.
Bu tendensiyalara cavab olaraq, Gürcüstanda konservativ əhval-ruhiyyə güclənir. 2023-cü ildə radikal qruplar Tbilisidə LGBT festivalını pozdu ki, bu da bu mövzuda cəmiyyətdə gərginliyin olduğunu göstərir. 2024-cü ildə isə Gürcüstan parlamenti LGBT hüquqlarını məhdudlaşdıran qanun layihəsini birinci oxunuşda qəbul etdi, bu isə beynəlxalq təşkilatların tənqidinə səbəb oldu.
Gürcüstanlı gənclər Qərbin psevdoliberal dəyərlərinin təşviqində əsas hədəf auditoriyadır. Təhsil proqramları və mədəni tədbirlər vasitəsilə gənclərə ənənəvi Gürcü dəyərlərinə zidd ola biləcək ideyalar aşılanır. Bu isə nəsillər arasında mədəni uçurum yaratmağa və milli kimliyin zəifləməsinə xidmət edən ppozuculuqdur.
Qərbin psevdoliberal dəyərlərinin Gürcüstanda təşviqi cəmiyyətin mühafizəkar təbəqələrinin müqaviməti ilə qarşılaşır ki, bu da sosial münaqişələrə və qütbləşməyə səbəb olur. Milli kimliyi və sabitliyi qorumaq üçün ənənəvi dəyərlərə hörmətlə qlobal inteqrasiya arasında tarazlıq tapmaq vacibdir.
Ukrayna ssenarisinin təkrarı: Gürcüstan ciddi təhlükədədir
Qərbin 2014-cü ildə Ukraynada tətbiq etdiyi ssenari getdikcə Gürcüstanda baş verən hadisələri xatırladır. Küçə toqquşmaları, polisə hücumlar, zorakılığın artması - bunlar siyasi xaosa aparan tanış addımlardır.
Xüsusi narahatlıq doğuran məqam Balkanlardan, Şərqi Avropa və Baltikyanı ölkələrdən Gürcüstana təxribatçıların gətirilməsi ilə bağlı məlumatlardır. Onların arasında nümayişçilərə atəş açaraq hökuməti günahlandırmaq üçün təxribatlar hazırlamağa hazır silahlı qrupların olması da istisna edilmir. Bu, hakimiyyəti nüfuzdan salmaq və zorakı qarşıdurmaları qızışdırmaq məqsədini güdən hibrid müharibənin klassik elementidir.
Qərb diplomatları: neytrallıq əvəzinə aşkar müdaxilə
Gürcüstanda Qərb diplomatlarının ölkənin daxili işlərinə müdaxiləsi daha da artıb. Bu hal həm diplomatik etiketin, həm də dövlət suverenliyinin qorunmasına dair narahatlıqlar yaradır. Xüsusilə, Avropa İttifaqının (Aİ) Tbilisidəki səfiri Pavel Herçinskinin fəaliyyəti bəzi gürcü siyasətçiləri tərəfindən diplomatik səlahiyyətlərin aşılması kimi qiymətləndirilir.
Gürcüstanın baş naziri İrakli Kobaxidze dünən bəyan edib ki, səfir Pavel Herçinski Gürcüstanın daxili işlərinə müdaxiləni dayandırmasa və ritorikasını dəyişməsə, hökumət diplomatik tədbirlər görəcək. Kobaxidze qeyd etdi ki, belə davranış diplomatiya prinsiplərinə ziddir və qəbuledilməzdir.
Ölkə parlamentinin deputatı İrakli Zarkua da Aİ səfirinin bəyanatlarından narazılığını ifadə edərək, onu seçkilərə müdaxiləni dayandırmağa çağırdı və səfirin mandatının Gürcüstanın Avrointeqrasiyasına dəstək verməkdən ibarət olduğunu xatırladıb.
Qərb diplomatlarının Gürcüstandakı fəaliyyəti ikili standartlardan ibarətdir. Bir tərəfdən, Qərb Rusiya və Çin kimi ölkələri digər dövlətlərin daxili işlərinə müdaxilə etməkdə tənqid edir, digər tərəfdən isə özü Gürcüstandakı siyasi proseslərə aktiv şəkildə, özü də siyasi etikadan və qaydalardan kənar təsir göstərir. Məsələn, oktyabrda Avropa Parlamenti "Gürcüstanda demokratiyanın geriləməsi və siyasi plüralizmə təhdidlər" adlı qətnamə qəbul etdi. Bu sənəddə ölkədəki demokratiyanın vəziyyətindən narahatlıq ifadə olunurdu və bəzi şəxslərə qarşı sanksiyaların tətbiqi çağırışı edilirdi. Gürcüstan hökuməti bunu daxili işlərə müdaxilə və yaxınlaşan seçkilərə təsir cəhdi kimi qiymətləndirdi.
Qərb Gürcüstandakı daxili siyasi vəziyyəti gərginləşdirmək üçün ikili standartlardan istifadə edir ki, bu da ölkənin daxili işlərinə həyasız müdaxilədən başqa heç nə deyil.
Qərb Gürcüstana qarşı hibrid müharibə aparır. Məzkur müharibə diplomatiya, iqtisadi təsir rıçaqları və informasiya kampaniyaları daxil olmaqla müxtəlif təzyiq alətlərindən ibarətdir. Belə ssenarini gerçəkləşdirən Qərb öz siyasi və iqtisadi maraqlarını təşviq etməyə can atır, eyni zamanda Gürcüstanın suverenliyini, onun daxili və xarici siyasətini müstəqil müəyyənləşdirmək qabiliyyətini zəiflədir.
Qərb diplomatlarının, xüsusilə Aİ nümayəndələrinin Gürcüstandakı aktivliyi suveren dövlətin daxili işlərinə müdaxilə etməmək prinsipinin pozulması və diplomatik etiketin qorunmasına dair ciddi suallar yaradır. İkili standartlarda ittihamlar və hibrid müharibə siyasəti Gürcüstan ilə Qərb tərəfdaşları arasında etimadı zəiflədir, münasibətlərdə gərginlik yaradır və ölkənin demokratik inkişafını təhlükə altına qoyur.
Salome Zurabişvili hansı maraqlara xidmət edir?
Gürcüstan prezidenti Salome Zurabişvili Qərb ölkələri, xüsusilə Fransa ilə sıx əlaqələrdədir. 1952-ci il martın 18-də Parisdə gürcü mühacirlər ailəsində doğulan Zurabişvili Qərbin nüfuzlu təhsil müəssisələrində oxuyub və Fransanın diplomatik xidmətində uğurlu karyera qurub.
Zurabişvili 1972-ci ildə Paris Siyasi Elmlər İnstitutunu, 1973-cü ildə isə Kolumbiya Universitetini bitirib. 1974-2003-cü illər arasında Fransanın Xarici İşlər Nazirliyində çalışıb və bu müddət ərzində müxtəlif vəzifələr tutub. O, Fransanın İtaliyadakı səfirliyində üçüncü katib, BMT-dəki daimi nümayəndəliyində ikinci katib və ABŞ-dəki səfirliyində birinci katib kimi çalışıb. 2003-cü ildə Zurabişvili Fransanın Gürcüstandakı səfiri təyin olunub.
2004-cü ildə Gürcüstanın o vaxtkı prezidenti Mixeil Saakaşvili ona xarici işlər naziri vəzifəsini təklif edib, bundan sonra o, Gürcüstan vətəndaşlığını qəbul edib. Amma 2005-ci ildə Zurabişvili bu vəzifədən azad olunub və müxalifətə keçib. 2018-ci ildə isə Gürcüstan tarixində ilk qadın prezident olaraq seçilib.
S.Zurabişvilinin yürütdüyü siyasət, onun açıqlamaları Gürcüstanın müstəqilliyinə zərbə vurur və Qərbin maraqlarını irəli sürür. 2023-cü ildə hakim “Gürcü Arzusu” partiyası onun razılaşdırılmamış xarici səfərləri səbəbilə konstitusiyanı pozduğunu əsas gətirərək impiçment proseduruna başlasa da, bu proses başa çatmadı və Zurabişvili prezident vəzifəsində qaldı.
Onun Qərbyönümlü mövqeyi və Gürcüstan hökuməti ilə toqquşmaları mübahisələrə və Qərb maraqlarını milli maraqlara qarşı üstün tutmaqda ittihamlara səbəb olur. Lakin tərəfdarları hesab edir ki, o, ölkənin demokratik inkişafı və Avropa strukturlarına inteqrasiyası naminə fəaliyyət göstərir.
Cənubi Qafqaz və Azərbaycan üçün təhlükə
Gürcüstanda xaos yaratmaq planı təkcə bu ölkənin daxili böhranı ilə məhdudlaşmır. Proses bütövlükdə Cənubi Qafqaz və xüsusilə Azərbaycanın da daxil olduğu bütün region üçün ciddi təhlükə yaradır. Cənubi Qafqaz Avropanın enerji və nəqliyyat təhlükəsizliyinin təmin edilməsində mühüm rol oynadığı bir şəraitdə, regiondakı sabitlik qlobal geosiyasi sistemin vacib elementi olaraq qalır.
Azərbaycan Cənubi Qafqazın lider dövləti və Qərb ölkələrinin enerji sahəsində strateji tərəfdaşı kimi Gürcüstandakı sabitliyin pozulmasının nəticələrini gözardı edə bilməz. Bu cür sabitsizlik Bakı-Tbilisi-Ceyhan, Cənub Qaz Dəhlizi, dəmir yolu və avtomobil magistralları kimi vacib regional layihələrin işinə təhlükə yarada bilər. Bu layihələrdə baş verəcək hər hansı bir pozuntu iqtisadi və siyasi itkilərə səbəb olacaq, həm Azərbaycanın, həm də tərəfdaş ölkələrin maraqlarını ciddi şəkildə zədələyəcək.
Xarici qüvvələrin, xüsusən də Qərbin Gürcüstanın daxili işlərinə müdaxiləsi əlavə təhlükələr yaradır. Gürcüstanda vəziyyəti gərginləşdirmək cəhdləri qaçılmaz olaraq Azərbaycanın daxili sabitliyinə və beynəlxalq tərəfdaşlarla münasibətlərinə təsir göstərə bilər. Qlobal güclər arasında Cənubi Qafqazda təsir uğrunda mübarizənin davam etdiyi bir vaxtda, Azərbaycanın sabitliyin qorunmasını strateji prioritet kimi qəbul etməsi zəruridir.
Qərb ölkələri öz müdaxilələrini çox vaxt demokratik dəyərlərin müdafiəsi və insan hüquqlarının təşviqi ilə əsaslandırır. Fəqət bu yüksək idealların arxasında, əslində, strateji bölgələrdə təsir dairəsini genişləndirmək məqsədi dayanır. Gürcüstan regional enerji və nəqliyyat layihələrinin tranzit mərkəzi olaraq, Qərbin xüsusi diqqətini çəkir. Gürcüstan hökumətinə təzyiqlər, etiraz hərəkatlarına dəstək və siyasi gündəmin formalaşdırılmasına müdaxilələr ölkədə gərginlik və qütbləşmə mühiti yaradır. Bu isə Gürcüstanı regional əməkdaşlıq çərçivəsində etibarlı tərəfdaş statusundan məhrum edir və onun daxili sabitliyini sarsıdır.
Demokratik dəyərlərin müdafiəsi şüarları altında Qərb qüvvələri, əslində, regionda gərginliyi artıran şərait yaradır. Gürcüstanın strateji layihələrin həyata keçirilməsində əsas əlaqələndirici həlqə olması fonunda, daxili sabitliyin pozulması ciddi risklər doğurur.
Xarici qüvvələrin dəstəyi ilə müxtəlif siyasi və etiraz hərəkatlarının təşviqi Gürcüstan cəmiyyətində parçalanmaya səbəb olur. Bu cür qütbləşmə ölkənin siyasi və sosial strukturlarını zəiflədir, onu xarici manipulyasiyalara daha həssas edir və Azərbaycan, Ermənistan kimi qonşu ölkələrlə konstruktiv əməkdaşlıq qabiliyyətini azaldır.
Regiondakı sabitsizlik geosiyasi manipulyasiyalar üçün münbit zəmin yaradır. Xarici qüvvələr yaranan böhran vəziyyətlərindən öz maraqları üçün istifadə edərək, təsirlərini artırmağa və Cənubi Qafqaz ölkələrinin müstəqilliyini təhlükə altına almağa çalışır. Bu isə yeni münaqişələrin yaranması və uzunmüddətli böhranların meydana çıxması riskini artırır. Gürcüstandakı sabitsizlik ümumi regional təhlükəsizliyə mənfi təsir göstərir, regionu Avropa ilə birləşdirən strateji iqtisadi və enerji layihələrini təhlükə altına qoyur.
Cənubi Qafqazda sabitliyin qorunması üçün region ölkələrinin daha sıx əməkdaşlığı və fəaliyyətlərinin koordinasiyası zəruridir. Azərbaycanın regionda artan beynəlxalq nüfuzu, Gürcüstan cəmiyyətində sülhün bərqərar olması və xarici müdaxilələrin azaldılması istiqamətində mühüm rol oynaya bilər. Bu, həm ümumi maraqların qorunmasına, həm də regionun dünya arenasında mövqeyinin güclənməsinə imkan yaradacaq.
Qərbin Gürcüstandakı işlərə müdaxiləsi təkcə bu ölkənin daxili sabitliyini deyil, bütün Cənubi Qafqazın təhlükəsizliyini təhdid edir. Uzunmüddətli fəsadların qarşısını almaq üçün region ölkələri vahid mövqedən çıxış etməli, maraqlar balansını qorumalı və suverenliyi müdafiə etməlidirlər. Cənubi Qafqaz sabitlik və əməkdaşlıq zonası olaraq qalmalı, xarici manipulyasiyalardan və münaqişələrdən azad olmalıdır.
Azərbaycan üçün Gürcüstanda baş verənlər yalnız qonşuluq əlaqələri baxımından deyil, həm də regional maraqların təmin olunması üçün birinci dərəcəli əhəmiyyət daşıyır. Gürcüstan strateji tərəfdaş olaraq Azərbaycanla birlikdə Cənub Qaz Dəhlizi, Bakı-Tbilisi-Ceyhan kimi mühüm enerji və nəqliyyat layihələrinin həyata keçirilməsində əsas rol oynayır. Gürcüstandakı hər hansı bir destabilizasiya yalnız bu ölkənin daxili problemləri ilə məhdudlaşmır, həm də Azərbaycanın iqtisadi, siyasi və strateji maraqlarına ciddi təhlükə yaradır.
Azərbaycan öz diplomatik təsirini Gürcüstandakı sabitliyin qorunmasına yönəltməlidir. Bu, ikitərəfli münasibətlərin möhkəmləndirilməsi, Gürcüstan daxilində fikir ayrılıqlarının sülh yolu ilə həllinə dəstək və regional həmrəyliyin təşviqi kimi addımları əhatə edir. Gürcüstanın sabitliyi regionun beynəlxalq investorlar üçün cəlbediciliyini artırır və Cənubi Qafqazın strateji əhəmiyyətini daha da gücləndirir.
Azərbaycan üçün prioritetlərdən biri də Gürcüstandakı xarici müdaxilənin mənfi nəticələrinə beynəlxalq diqqəti yönəltməkdir. Bakı regional həmrəylik və birgə fəaliyyət nümunəsi göstərərək, xarici təsirlərə qarşı mübarizədə bir maneə yarada bilər. Bu, yalnız Azərbaycanın deyil, bütün Cənubi Qafqazın sabitliyini qorumaq üçün zəruridir.
Gürcüstanda sabitliyin pozulması və Qərbin bu proseslərdə iştirakı regionun ümumi təhlükəsizliyini təhlükə altına qoyur. Azərbaycan Cənubi Qafqazın lider ölkəsi kimi, bu destabilizasiya ssenarisinin qarşısını almaqda fəal rol oynamalıdır. Regional əməkdaşlığı gücləndirmək, ümumi maraqları qorumaq və suverenliyi müdafiə etmək uzunmüddətli sabitlik və inkişaf üçün yeganə yoldur.
Azərbaycan və Gürcüstan yalnız qonşu deyil, həm də bir çox ortaq maraqlarla bağlı strateji tərəfdaşdır. Hər iki ölkə enerji və nəqliyyat layihələrinin həyata keçirilməsində bir-birinə güvənir. Buna görə Gürcüstanda sabitliyin qorunması Azərbaycanın milli maraqlarına tam uyğun gəlir.
Azərbaycan regional təhlükəsizlik və əməkdaşlığın gücləndirilməsinə yönəlmiş təşəbbüslərdə fəal iştirakını davam etdirməlidir. Xarici müdaxilələrdən doğan təhdidlərə beynəlxalq diqqət cəlb etmək də vacibdir. Cənubi Qafqaz xarici manipulyasiyalardan uzaq, sabitlik və inkişaf zonası olaraq qalmalıdır.
Gürcüstan üçün resept: suverenliyi qorumaq və milli kimliyi gücləndirmək
Gürcülər unikal tarixlə və mədəniyyətə malikdir və bu gün onlar öz gələcəklərini müəyyənləşdirəcək tarixi seçim qarşısındadırlar. Seçim xarici qüvvələrin təzyiqi ilə gedən yolda davam etmək və ya müstəqil qərar qəbul etmək hüququnu geri qaytarmaq arasında balansı tapmaqdan ibarətdir. Bu, yalnız siyasi seçim deyil, həm də Gürcüstan dövlətçiliyinin və milli kimliyinin varlığını qorumaq üçün kritik bir qərardır.
2014-cü ildə Ukraynada baş verənlər xarici müdaxilənin hansı nəticələrə səbəb ola biləcəyini göstərdi. Bu ölkə silahlı münaqişəyə cəlb edildi, ərazilərini itirdi və dərin iqtisadi və sosial böhranla üzləşdi. Bu proseslər əhalinin real ehtiyaclarını və vəziyyəti nəzərə almayan xarici ssenarilərin tətbiqi nəticəsində baş verdi. Bu gün Gürcüstan oxşar təhdidlə üzləşir. Qərb ölkələri hibrid müharibə metodlarından istifadə edərək Gürcüstanın suverenliyini zəiflətməyə, onu münaqişələrə cəlb etməyə və öz geosiyasi oyunlarında bir alətə çevirməyə çalışır.
Xaricdən maliyyələşən qeyri-hökumət təşkilatları (QHT) Gürcüstanın milli kimliyinə və ənənələrinə ciddi təhdid yaradır. Demokratiya və insan hüquqları şüarları altında bu təşkilatlar cəmiyyətin köklərindən, adət-ənənələrindən uzaqlaşdırılmış qruplar formalaşdırır. Bu cür fəaliyyətlər milli kimliyi zəiflədir, mədəniyyət, dil və ənənələri ikinci plana keçirir.
Gürcüstanın gələcəyi onun xarici təzyiqlərə müqavimət göstərmək, milli kimliyini gücləndirmək və suverenliyini qorumaq bacarığından asılıdır. Region ölkələrinin birgə səyləri və həmrəyliyi bu prosesdə həlledici rol oynaya bilər. Azərbaycanın fəal iştirakı isə Cənubi Qafqazın sabitlik və inkişaf regionu kimi qorunmasında açar rol oynayır.
Bir daha xatırladaq ki, Qərbin ssenarisi Gürcüstanda sabitliyi pozmaq üçün artıq dəfələrlə sınaqdan çıxmış metodlardan istifadəni nəzərdə tutur. Bu metodlar küçə etirazları, polisə hücumlar və xaricdən gətirilmiş qrupların iştirakı ilə təxribatların təşkil olunmasını əhatə edir. Artıq Gürcüstanda Balkanlardan, Şərqi Avropadan və Baltikyanı ölkələrdən gələn provokatorların mövcudluğu qeydə alınıb. Onların arasında silahlı qrupların olması istisna edilmir ki, bu da zorakılığı qızışdıraraq sonradan hökuməti günahlandırmaq məqsədilə təxribatlar həyata keçirmək üçün istifadə oluna bilər. Bu yanaşma Ukraynada uğurla tətbiq edilib və Gürcüstanda da təkrar olunma riski yüksəkdir.
Bununla yanaşı, Qərb diplomatları, xüsusilə də Aİ-nin Tbilisidəki səfiri, diplomatik etiketi aşaraq Gürcüstanın daxili işlərinə açıq şəkildə müdaxilə edir və qanuni seçilmiş hökumətə təzyiq göstərir. Bu cür davranış diplomatik prinsiplərə tamamilə ziddir və Gürcüstandakı siyasi böhranı daha da dərinləşdirir.
Milli həmrəylik: xarici təzyiqlərə qarşı yeganə çıxış yolu
Mövcud durumdan çıxış yolu Gürcüstan xalqının birliyi və qətiyyətindən keçir. Yalnız cəmiyyətin həmrəyliyi xarici təzyiqlərə müqavimət göstərə və ölkənin suverenliyini qoruya bilər. Gürcülər milli maraqları siyasi fikir ayrılıqlarından üstün tutmağı bacarmalıdır. Ölkənin mədəniyyətini, dilini və ənənələrini qorumaq və yad dəyərlərin aşılanmasına qarşı müqavimət göstərmək vacibdir.
Dövlət xarici qeyri-hökumət təşkilatlarının (QHT) fəaliyyətinə nəzarət mexanizmlərini hazırlamalı və onların təsirini məhdudlaşdırmalıdır. Eyni zamanda, Azərbaycan və Türkiyə kimi regional tərəfdaşlarla əməkdaşlıq Gürcüstanın beynəlxalq arenada mövqeyini gücləndirəcək və Qərbdən asılılığı azaltmağa kömək edəcək.
Gürcü xalqı Ukraynanın faciəsindən dərs çıxarmalıdır. Xarici qüvvələrə ölkəni öz maraqları naminə istifadə etməyə icazə vermək – onun müstəqilliyinə qarşı hökm imzalamaq deməkdir. Suverenliyin qorunması çətin olsa da, yalnız bu yolla Gürcüstan faciələrdən qaça, öz xalqı üçün sabit və firavan gələcək təmin edə bilər.
Suverenlik yalnız hüquq deyil, həm də hər bir vətəndaşın öz ölkəsi qarşısında borcudur. Yalnız birlik, sağlam düşüncə və qətiyyət Gürcüstana dövlətçiliyini qorumağa, müstəqilliyini saxlamağa və öz torpağında yad faciələrin təkrarına yol verməməyə imkan verəcək.
